Thí sinh cần ghi nhớ điều đầu tiên khi học Văn là bám sát sách giáo khoa, sau đó hãy bắt đầu bằng việc học văn bản, cảm thụ tác phẩm; sau nữa mới là bài giảng, sách tham khảo. Tuy nhiên, sách tham khảo cũng không là thuốc bổ, vì văn chương mỗi tác giả một cảm nhận, tùy cảm thụ, khía cạnh...
Thí sinh cần đặc biệt quan tâm đến một số vấn đề có liên quan xuyên suốt từ lớp 10, 11, 12. (Ví dụ như nội dung văn học yêu nước sau Cách mạng tháng Tám thì có liên quan tới cả văn học yêu nước đầu thế kỷ, thậm chí cả ở thời phong kin...). Đó là những tinh thần cơ bản khi ôn tập để chuẩn bị cho môn Văn trong kỳ thi tuyển sinh sắp tới.
Những đề thi vào ĐH, CĐ gần đây bắt đầu có xu hướng yêu cầu thí sinh phân tích và so sánh giữa các tác phẩm. Loại đề này yêu cầu thí sinh phải chỉ ra nét giống và khác nhau của tác phẩm. Sự so sánh không phải để loại trừ như suy nghĩ thông thường của thí sinh lâu nay mà là để thấy được sự phong phú của các tác phẩm.
Một điểm nữa là đề thi đã chú ý nhiều đến sự đặc sắc về nghệ thuật của tác phẩm, chứ không đơn thuần đòi hỏi nêu những vấn đề về nội dung. Đây là điều thí sinh cần đặc biệt lưu ý.
Để làm được điều này, thí sinh cần biết cách học thi:
Nên học kỹ từng tác phẩm, từng văn bản trong sách giáo khoa (thơ thuộc lòng, văn xuôi thì nắm chắc cốt truyện). Thông thường các sĩ tử bắt đầu bằng bài giảng của các thày cô, rồi học đến các tài liệu tham khảo và không hiếm các trò không động đến văn bản (tác phẩm).
Tài liệu tham khảo cũng nhiều loại và thường viết theo hai kiểu: viết theo “đề văn mẫu” và theo cách “giảng văn”. Với sách viết dưới dạng văn mẫu cụ thể, nhiều thí sinh do không học, không hiểu tác phẩm, đề thi thật đặt yêu cầu khác, nhưng khi thi thí sinh cứ bê nguyên xi bài làm của đề thi mẫu.
Lời khuyên cho tất cả thí sinh là hãy học môn văn theo thứ tự ngược lại: hãy bắt đầu bằng việc học văn bản, cảm thụ tác phẩm; sau đó mới là bài giảng và là sách tham khảo...
Tuy nhiên, nếu cứ nhồi nhét quá nhiều sách tham khảo cũng không phải là uống thuốc bổ cả. Bởi lẽ, văn chương mỗi tác giả một cảm nhận, tùy cảm thụ, tùy khía cạnh...
Nếu tham khảo nhiều quá thí sinh sẽ không xử lý được thông tin và dễ bị loạn chiêu. Trong các sách tham khảo hiện nay, thí sinh nên đọc các sách thiên về “giảng văn” hơn là thiên về “đề mẫu”.
Hai cuốn sách tham khảo sau đây nên đọc: “Giảng văn” (nhóm tác giả) của NXB Giáo Dục và cuốn “Những bài giảng văn trong chương trình phổ thông” (Trần Đình Sử).
Sau cùng, đó là sự sáng tạo. Đề thi của Bộ Giáo dục và Đào tạo ra theo hướng hạn chế học vẹt, chép nguyên xi sách giáo khoa hay sách tham khảo. Văn học, giống như xếp hình, chỉ có một số mảnh có thể xếp tới trăm, ngàn hình khác nhau tùy sự sáng tạo và cảm hứng của mỗi người.
Hãy cảm nhận tác phẩm bằng cảm xúc mới mẻ của riêng mình. Đặc biệt, thi Văn ở ĐH đòi hỏi phạm vi kiến thức rộng, không thể học trong một lúc. Học sinh sắp thi ĐH còn nên chuẩn bị cho mình từ năm lớp 10 cũng chưa phải là đã đủ.
Lê Phạm Hùng (Giáo viên Văn, Trường THPT Hà Nội - Amsterdam)
Mon Jun 21, 2010 11:46 am
